Thuốc Đông y có nhiều nguồn, cách chữa lại khác với tây y nên nếu dùng không đúng dễ gây hại. Vì vậy, phải biết cách dùng cho hợp bệnh.
Thuốc Đông y gồm 3 nguồn: Thuốc lấy từ động vật như mật gấu, con giun, con rết, mai mực…; Lấy từ khoáng vật như thạch cao, hoạt thạch… Đa số lấy từ thực vật gồm lá, cành, hoa, quả, của rất nhiều loại cây. Thuốc có 5 vị (chua, cay, đắng, mặn ngọt), 4 khí (nóng, lạnh, ấm, mát) và màu (vàng, đỏ, đen, trắng, xanh…). Mỗi màu mỗi vị lại tác động vào một cơ quan nhất định. Muốn chữa bệnh ở đâu cần chọn vị cho đúng.
Như vậy, từ đúc kết thực tiễn và tất nhiên con người cũng phải trả giá cho các tổng kết này. Đời xưa chưa có phương tiện để phân tích xem thuốc đó có chất gì, những chất đó lợi đến đâu hại đến đâu, bao lâu sau thì gây hại.
Việc dùng thuốc phụ thuộc vào hai đối tượng: Thứ nhất là người cho thuốc (thầy thuốc), thứ hai là người dùng thuốc (bệnh nhân). Người cho thuốc cần khám kỹ người bệnh theo trình tự khám tỷ mỉ của Đông y – có chẩn đoán đúng cho thuốc mới đúng.
Thuốc cho đúng người bệnh dùng mới có hiệu quả; Người bệnh cần được thầy thuốc dặn cách sắc thuốc, uống thuốc cho đúng với từng chủng loại: thuốc sắc, viên hoàn, thuốc tán, cao… Khi uống thuốc cũng cần biết phải kiêng thức ăn gì…
Tóm lại, khi có bệnh cần được khám kỹ. Khi đã dung thuốc thì cần nhớ bao giờ thuốc cũng có hai mặt, mặt tốt để chữa bệnh. Một vị thuốc có một tác dụng hay nhiều tác dụng, có lợi cho cơ quan này, nhưng hại cho cơ quan khác.
Cách sắc thuốc cần điều chỉnh nhiệt độ, không dùng nồi đồng hay nồi áp suất để sắc thuốc. Luôn nhớ uống thuốc cần biết phải kiêng chất gì và uống vào lúc nào có vậy mới đảm bảo an toàn và hiệu quả.
